Search for content and authors
 

Klasyfikacja gospodarstw rolniczych w oparciu o dane w postaci szeregów czasowych

Joanna Kisielińska 

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW), Nowoursynowska 166, Warszawa 02-787, Poland

Abstract

Celem badań, było zbudowanie funkcyjnych i sieciowych modeli dyskryminacyjnych umożliwiających prognozowanie sytuacji finansowej gospodarstw rolniczych. Podstawę klasyfikacji stanowił dochód rolniczy uzyskany w roku 2002. Jeśli dochód był mniejszy od mediany, gospodarstwo zaliczano do klasy I (gospodarstwa słabe), w przeciwnym wypadku do II (gospodarstwa dobre). Modele budowano w oparciu o szeroki zestaw wskaźników finansowych obejmujący wskaźniki płynności finansowej, rentowności, obrotowości, sprawności gospodarowania, wspomagania finansowego, oraz stanowiących charakterystykę majątku trwałego. Dodatkowo uwzględniono powierzchnię użytków rolnych (wyrażoną w hektarach przeliczeniowych), wiek osoby prowadzącej gospodarstwo, poziom intensywności produkcji, oraz poziom intensywności organizacji produkcji.

W literaturze znaleźć można różne metody uwzględniania w modelach klasyfikacyjnych danych w postaci szeregów czasowych. Jako przykłady można podać wielomianowe funkcje trendu, metodę polegającą na wprowadzaniu danych pochodzących nie z jednego, lecz kilku okresów (każda opóźniona zmienna traktowana jest wówczas jako pojedyncza zmienna niezależna), czy uwzględnienie w modelu zamiast danych z kilku okresów wcześniejszych obliczonej z nich średniej ruchomej.

W przeprowadzonych badaniach wykorzystano natomiast metodę ważonej średniej ruchomej, wychodząc z założenia, że w przypadku wskaźników finansowych wpływ ich na sytuacje finansową maleje wraz ze wzrostem opóźnienia. Zastosowano dwie stałe wygładzanie 2 i 3 lata, a dla każdej stałej wygładzania po trzy warianty wag. Zarówno funkcyjne jak i sieciowe modele klasyfikacyjne budowano w oparciu o dane pochodzące z jednego roku (poprzedzającego prognozę, czyli z roku 2001), oraz dane w postaci uśrednionego szeregu czasowego (z lat 1999-2001). W efekcie powstało 7 funkcyjnych i 7 sieciowych modeli klasyfikacyjnych, spośród których wybrano najlepsze. Modele te wykorzystano do klasyfikacji 704 gospodarstw rolniczych. Okazało się, że wszystkie modele, zarówno funkcyjne jak i sieciowe, zbudowane w oparciu o dane w postaci szeregów czasowych były lepsze od modeli opartych na danych jedynie z jednego roku – poprzedzającego prognozę. Stwierdzono ponadto, że wszystkie modele sieciowe były lepsze od wszystkich modeli funkcyjnych.

Najlepszy model funkcyjny prawidłowo zaklasyfikował 78,98% gospodarstw (79,83% należących do klasy I i 78,13% z klasy II). Natomiast najlepszy model sieciowy poprawnie rozpoznał 82,24% gospodarstw (80,97% należących do klasy I i 83,52% z klasy II). Wyniki te można uznać za zadowalające, choć prawdopodobnie rozszerzenie informacji o gospodarstwie mogłoby poprawić wyniki klasyfikacji.
 

Legal notice
  • Legal notice:
 

Presentation: Oral at XVI KONFERENCJA NAUKOWA SEKCJI KLASYFIKACJI I ANALIZY DANYCH PTS, Sympozjum C, by Joanna Kisielińska
See On-line Journal of XVI KONFERENCJA NAUKOWA SEKCJI KLASYFIKACJI I ANALIZY DANYCH PTS

Submitted: 2007-04-18 16:07
Revised:   2009-06-07 00:44