Search for content and authors
 

Determinanty głębokości ubóstwa gospodarstw domowych

Krzysztof Szwarc 

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, al. Niepodległości 10, Poznań 60-967, Poland

Abstract

Amartya Sen w książce „Rozwój i wolność” wylicza czynniki mogące wpływać ubóstwo. Są to: wiek, płeć i rola społeczna, miejsce zamieszkania, zwiększona możliwość zachorowań, a także inne elementy, na które dana jednostka nie ma wpływu lub ma wpływ ograniczony (np. dostępność pożywienia). Niniejsza praca ma służyć wyjaśnieniu, które z czynników społecznych i demograficznych gospodarstw domowych decydują o rozmiarach głębokości ubóstwa.

Celem artykułu jest pomiar głębokości ubóstwa w zależności od następujących cech:

- płci i wieku głowy gospodarstwa domowego;

- stanu zdrowia oraz uzyskanego poziomu wykształcenia głowy gospodarstwa domowego;

- głównego źródła dochodu gospodarstwa domowego;

- liczby osób w gospodarstwie domowym;

- liczby osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę;

- stref miejsca zamieszkania, tzn. według tzw. terytorialnych jednostek pomocniczych (określonych rejonów badanych dzielnic);

- częstotliwości kontaktów z rodziną jako zmiennych warunkujących szeroko rozumianą pomoc świadczoną tym gospodarstwom domowym.

Wykładnikiem głębokości ubóstwa, a więc zmienną objaśnianą jest poziom dochodu, jakim dysponują poszczególne gospodarstwa domowe znajdujące się w strefie ubóstwa. Wskaźnik głębokości ubóstwa dla poszczególnych typów gospodarstw domowych szacuje się jako stosunek różnicy między poziomem dochodu wyznaczającego linię ubóstwa a posiadanym dochodem gospodarstwa domowego do poziomu dochodu wyznaczającego linię ubóstwa. Głębokość ubóstwa informuje zatem, jaką kwotę należałoby przekazać poszczególnym typom gospodarstw domowych, aby znalazły się one poza tą strefą.

Zebrano dane dotyczące 6336 gospodarstw domowych, które w latach 2001-2003 objęte były pomocą społeczną w Poznaniu w następujących filiach Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie: Nowe Miasto, Grunwald, Stare Miasto (wraz z filią na Piątkowie), Wilda, Jeżyce. Siłę wpływu wyróżnionych zmiennych na głębokość ubóstwa w gospodarstwach domowych ogółem oraz według cech demograficzno-społecznych tych gospodarstw określono za pomocą analizy ścieżkowej. Punktem wyjścia w tej metodzie jest określenie dróg, czyli ścieżek bezpośredniego i pośredniego oddziaływania poszczególnych czynników na głębokość ubóstwa. Relacje te ujmuje się w formie diagramu ścieżkowego. Związki pomiędzy poszczególnymi zmiennymi zostały skwantyfikowane w oszacowanych współczynnikach ścieżkowych i ujęte w modelach regresji. Współczynniki ścieżkowe określają oczekiwaną zmianę zmiennej zależnej (wyrażoną w jej odchyleniach standardowych), będącą efektem zmiany zmiennej objaśniającej o jedno odchylenie standardowe, przy założeniu stałości pozostałych zmiennych objaśniających. Ogólny wpływ poszczególnych zmiennych niezależnych na zmienność zmiennej zależnej, opisanej przez określone równanie regresji, jest sumą wpływów bezpośrednich oraz pośrednich dokonujących się przez inne zmienne uwzględnione w diagramie ścieżkowym.

 

Legal notice
  • Legal notice:
 

Presentation: Poster at XVI KONFERENCJA NAUKOWA SEKCJI KLASYFIKACJI I ANALIZY DANYCH PTS, Sesja plakatowa, by Krzysztof Szwarc
See On-line Journal of XVI KONFERENCJA NAUKOWA SEKCJI KLASYFIKACJI I ANALIZY DANYCH PTS

Submitted: 2007-04-13 18:21
Revised:   2009-06-07 00:44